Ich bliscy walczyli w Powstaniu Warszawskim. Gwiazdy wspominają swoich przodków

Powstanie Warszawskie wybuchło 1 sierpnia 1944 roku o godz. 17:00 i było największym zbrojnym wystąpieniem Armii Krajowej – w jego obronie stanęło około 50 tys. powstańców, którzy przez 63 dni zmuszeni byli skapitulować 3 października 1944 r. W tej heroicznej walce o wolność udział wzięły także rodziny znanych gwiazd.

Maciej Musiał do tej pory czule wspomina dziadka, Mariana Markiewicza, ps. "Maryl", żołnierza Armii Krajowej, który walczył w Powstaniu Warszawskim. Po kapitulacji "Maryl" pozostał pod przysięgą, a za udział w zrywie został dotkliwie ścigany przez niemieckie służby bezpieczeństwa. Domem było dla niego Wilno – to tam spędził swoje najpiękniejsze lata młodości. Zmarł w 2022 r. w wieku 98 lat.

Ukochane miasto mojego dziadka, to tam spędził najszczęśliwsze lata życia, przed wojną. Tam siedział potem w więzieniu gestapo i NKWD. Gdy zaczęła się wojna, marzył o wolności. Swojej i kraju. Jego bezpieczeństwie. Braku osamotnienia na arenie międzynarodowej – mówił o nim aktor.

CZYTAJ TAKŻE: Maciej Musiał zorganizował potańcówkę na Litwie. Złożył hołd dziadkowi

Ojciec Karoliny Korwin-Piotrowskiej, Stanisław Sommer, znany w konspiracji jako "Makina", służył w Armii Krajowej jako kapral podchorąży zgrupowania "Radosław". Przed wojną był pełen energii, znał kilka języków i uprawiał sporty, a po wybuchu konfliktu natychmiast zaangażował się w walkę o wolność Polski. W sierpniu 1944 został żołnierzem batalionu "Czata 49" i walczył m.in. na Woli, Czerniakowie oraz Starym Mieście.

Kiedyś pytałam go, jak to jest zabić człowieka. No bo on strzelał do ludzi celnie. A on powiedział, że to jest jak trzask migawki w aparacie — mówiła.

W Powstaniu Warszawskim walczył też ojciec Kazika Staszewskiego, Stanisław Staszewski, "Szary". 1 sierpnia 1944 roku, w momencie wybuchu powstania, Stanisław Staszewski był nastolatkiem, lecz wykazał się niezwykłą odwagą i opanowaniem. Walczył w rejonie Pragi, broniąc Warszawę przed natarciem niemieckich jednostek pancernych i piechoty. Po upadku powstania został wywieziony wraz z ludnością cywilną do niemieckiego obozu koncentracyjnego.

Miał 19 lat, jak wylądował w obozie. Uznano go za zmarłego, wyrzucono na stos ciał. Popsuło się krematorium, a wtedy przyszła paczka od ciotki. Zobaczyli, że żyje. Podpisał odbiór, trzymając mnie za rękę. Kapo też był z Pabianic i zabrał go na izbę chorych – mówił Kazik w rozmowie z Bogdanem Rymanowskim.

CZYTAJ TAKŻE: Patriotyczny koncert TVP bez Tomasza Wolnego. Internauci komentują: "To jest po prostu SKANDAL"

Jan Szypowski, pseudonim "Leśnik", to pradziadek Conrado Moreno. Gdy 1 sierpnia 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie, błyskawicznie stworzył Zgrupowanie Bojowe "Leśnik". W ciągu pięciu dni liczba żołnierzy wzrosła z zaledwie 20 do 600, a niebawem – do około 800 walczących. W piwnicach rodzinnego domu prowadził prace nad domowej roboty granatami ("sidolówki", "filipinki"), dbając o stałe dostawy amunicji dla swoich podkomendnych.

Pradziadek nie tylko brał udział w Powstaniu Warszawskim, ale był szefem uzbrojenia Armii Krajowej, a także oficerem Wojska Polskiego jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Mało tego, zasłużył się w przemyśle zbrojeniowym odradzającej się Polski po 1918 r. Był doświadczonym żołnierzem i dowódcą Zgrupowania Bojowego "Leśnik" – mówił Moreno w wywiadzie z Plejadą.

Kilka lat temu Aneta Zając ujawniła, że jej ukochana babcia była sanitariuszką w szpitalu przy ulicy Moniuszki 11 i tym samym wzięła czynny udział w Powstaniu Warszawskim. Gwiazda "Pierwszej miłości" opublikowała zdjęcie powstańczyni na Instagramie, na którym ta jest jeszcze młodą dziewczyną.

Ignacy Łyskanowski, pseudonim "Skiba", był żołnierzem Armii Krajowej i uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Szymon Majewski niejednokrotnie wspominał swojego dziadka, który w momencie wybuchu konfliktu miał 41 lat i trójkę dzieci.

Człowiek młodszy może – jak przypuszczam – traktować Powstanie trochę jak przygodę, jak wyzwanie. A gdy się ma czterdzieści lat i bardziej poukładane życie, człowiek widzi, co może stracić. Mój dziadek miał żonę, rodzinę, w miarę ustatkowaną pozycję. Świadomość tego, co może ci zabrać wojna, musi być obezwładniająca – dowiadujemy się z książki "Jacy byli? Jacy jesteśmy? Opowieść o pamięci, miłości, wartościach i rodzinie" Justyny Dżbik-Kluge.

Stefan Czyżewski, pseudonim "Kajtek", był dziadkiem Kingi Rusin. Służył jako porucznik w Armii Krajowej i dowodził zgrupowaniem "Albatros" podczas obrony Warszawy w Powstaniu Warszawskim. Był odpowiedzialny za szturm na gmach PAST-y i zginął 8 sierpnia 1944 roku w wyniku odniesionych ran.

Nie dane mi było poznać dziadka. Co więcej, moja mama prawie też taty nie pamięta, bo miała dwa lata, kiedy zginął w Powstaniu Warszawskim. Wychowywała mnie babcia, (...) bo mama ciężko pracowała. Mam ogromny sentyment do babci, była osobą niezwykle ważną w moim życiu i bardzo wpłynęła na to, kim i jaka dzisiaj jestem – zdradziła w ramach projektu "Korzenie pamięci".

CZYTAJ TAKŻE: Kinga Rusin po raz kolejny kogoś pozwała. Uderzyła w polski system sprawiedliwości

Gdy latem 1944 roku wybuchło Powstanie Warszawskie, Krystyna Zachwatowicz, była żona Andrzeja Wajdy, wstąpiła do Szarych Szeregów. Pod pseudonimem "Czyżyk" służyła jako łączniczka Harcerskiej Poczty Polowej – organizacji, która mimo ostrzału i zaminowanych ulic dostarczała rodzinom wiadomości od rozdzielonych bliskich.

Miałam 14 lat, kiedy zaczęło się Powstanie Warszawskie. Nie byłam oczywiście w wojsku, tylko w harcerstwie, w służbie pomocniczej. Pod koniec września zrobiono nam odprawę. Zwierzchnicy powiedzieli, że chcieli nam dać legitymacje AK, ale… nie dadzą, bo dzięki temu po powstaniu łatwiej będzie nam się "rozpuścić" w tłumie cywilów i uniknąć ewentualnych represji ze strony nowej władzy (...) – zdradziła w rozmowie z "Twoim Stylem" w 2022 roku.