Akcja "Żonkile". Gwiazdy i politycy uczcili 78. rocznicę powstania w getcie warszawskim: Socha, Kayah, Królikowscy
19 kwietnia, z okazji 78. rocznicy powstania w getcie warszawskim, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN po raz dziewiąty zorganizowało wydarzenie „Żonkile”, tym roku poświęcone w szczególności kobietom, które miały niemały udział w tym tragicznym zrywie, ale także podczas oporu stawianego wrogowi w czasie II wojny światowej.
19.04.2021 | aktual.: 20.04.2021 00:33
Żydówki w czasie powstania kolportowały nielegalną prasę, zajmowały się rannymi, były łączniczkami oraz walczyły z bronią w ręku, zarówno w samym getcie, jak i poza jego murami. Historia powstania w getcie warszawskim to nie tylko historia walczących mężczyzn. To także historia m.in. Frani Beatus, której ciała nigdy nie odnaleziono, Dwory Baran tęskniącej w palącym się getcie za zapachem wołyńskich lasów czy Halinki Rochman, która przyjęła kulę przeznaczoną dla swojej koleżanki – Róźki Rozenfeld, i tak zastrzelonej na ulicy kilka dni później – napisali organizatorzy.
Z powodu pandemii, tak jak w roku poprzednim, odbyła się ona wirtualnie. Do akcji przyłączyły się gwiazdy i politycy. Małgorzata Socha, Maja Ostaszewska, Olaf Lubaszenko, Antoni Królikowski, Hanna Śleszyńska, Małgorzata Ostrowska-Królikowska, Filip Chajzer, Kasia Dąbrowska, Kayah, Małgorzata Ohme, Dorota Naruszewicz, Mateusz Damięcki, Magdalena Boczarska, Agnieszka Dygant, Marieta Żukowska, Karolina Szostak, Rafał Trzaskowski, Andrzej Duda.
Powstanie w getcie warszawskim
Powstanie w getcie warszawskim wybuchło 19 kwietnia i trwało do 16 maja 1943. Było pierwszą akcją zbrojną o dużej skali podjętą przez polskie organizacje podziemne przeciwko Niemcom, jak również pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej przez Rzeszę Europie. Bezpośrednią przyczyną powstania była decyzja o likwidacji getta warszawskiego podjęta w ramach realizowanego przez hitlerowców planu zagłady europejskich Żydów.
W utworzonym w 1940 r. getcie warszawskim Niemcy zamknęli ponad 400 tys. ludzi. Dziesiątki tysięcy z nich zmarły z chorób i głodu. 22 lipca 1942 r. Niemcy rozpoczęli deportację więźniów getta do obozu zagłady w Treblince w ramach tzw. akcji „Reinhard”, której celem była fizyczna likwidacja ludności żydowskiej. Zginęło tam niemal 300 tys. warszawskich Żydów. Jesienią 1942 r. w tzw. getcie szczątkowym pozostało już tylko około 60 tys. przedstawicieli narodu.
Powstańcy nie mogli mieć nadziei na zwycięstwo. Kierowała nimi chęć odwetu na Niemcach, zadania wrogowi możliwie wysokich strat, a przede wszystkim możliwość wyboru śmierci z bronią w ręku. Było także największym zbrojnym zrywem Żydów podczas II wojny światowej.
