Królowa Elżbieta II tylko raz gościła w Polsce. Co się wtedy działo? Aleksander Kwaśniewski wspomina po latach. Doszło do zabawnej wpadki
8 września zmarła królowa Elżbieta II. Informację oficjalnie potwierdził Pałac Buckingham w oficjalnym komunikacie opublikowanym krótko po godzinie 19.00. Odejście monarchini pogrążyło w żałobie cały świat. W trakcie 70-letniego pełnienia najważniejszej funkcji w Wielkiej Brytanii wizytowała w wielu krajach. W latach 90. odwiedziła Polskę razem ze swoim mężem, księciem Filipem, który zmarł rok temu.
Mąż królowej Elżbiety II był najdłużej żyjącym małżonkiem władcy w historii imperium brytyjskiego, a jednocześnie najstarszym współmałżonkiem kiedykolwiek panującego monarchy brytyjskiego. Byli jedyną parą w historii korony, która doczekała 74. rocznicy ślubu.
Książę Filip odszedł na dwa miesiące przed 100. urodzinami. W 2017 roku postanowił przejść na emeryturę, ponieważ borykał się z narastającymi problemami zdrowotnymi. Wcześniej przez niemal miesiąc przebywał w szpitalu, gdzie został poddany szczegółowym badaniom. Kilka dni po tym, jak opuścił szpital, zmarł na zamku Windsor.
25 marca 1996 roku Elżbieta II i Filip przylecieli do Polski, gdzie spotkali się z ówcześnie panującym prezydentem – Aleksandrem Kwaśniewskim. Jak zapamiętał ich wizytę?
Kiedy Królowa Elżbieta II była w Polsce? Relacja Aleksandra Kwaśniewskiego
Śmierć królowej Elżbiety II była dla wszystkich wielkim zaskoczeniem. W ostatnich godzinach miała u swojego boku najbliższą rodzinę – byli z nią książę Karol, książę William i księżna Camilla. Prosto z Niemiec przyleciał też książę Harry. Kondolencje pod adresem rodziny królewskiej płyną z całego świata. Podobnie było w przypadku śmierci księcia Filipa. Jego pamięć uczcił również Aleksander Kwaśniewski, który podzielił się wówczas swoimi wspomnienia z wizyty pary królewskiej w Polsce.
W trosce o przebieg wizyty Windsorów w Polce powstał Program organizacyjny wizyty państwowej Jej Królewskiej Mości Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej Elżbiety II i Jego Królewskiej Wysokości księcia Edynburga w Rzeczypospolitej Polsce. W dokumencie zostały zawarte szczegółowe informacje dotyczące przebiegu wizytacji zagranicznych gości.
Nie lada wyzwaniem było stworzenie tego dokumentu, jednak o wiele trudniejsze okazało się przestrzeganie zawartych w nim zasad. Jerzy Dziewulski, ówczesny szef ds. bezpieczeństwa prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego, zdradził portalowi Na temat, jak obszerny był dokument:
Największym wyzwaniem dla polskich służb było trzymanie się protokołu, aby wszystko przebiegało dokładnie tak, jak zostało opisane na 103 stronach oficjalnego dokumentu.
Windsorowie przybyli do Polski 25 marca 1996 roku. Zgodnie z planem, o godzinie 14.00 wylądowali na lotnisku Okęcie, gdzie zostali powitani m.in. przez ówczesnego Ministra Spraw Zagranicznych – Dariusza Rosatiego, Szefa Kancelarii Prezydenta RP – Danutę Waniek oraz Ambasadora RP w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej – Ryszarda Stemplowskiego. Wszystkim przedstawicielom rządu towarzyszyli współmałżonkowie. Następnie królowa wraz z mężem udała się do Pałacu Prezydenckiego.
Monarchini wraz z mężem wybrała się na krótką przechadzkę po Starówce, a następnie odwiedziła Rynek Starego Miasta, skąd przeszła do Zamku Królewskiego, na którym otworzyła wystawę Orzeł i Lew. 900 lat stosunków polsko-brytyjskich. Delegacja wybrała się następnie pod pomnik Umschlagplatz, gdzie zgromadzeni oddali hołd ofiarom Holocaustu. Niedługo po tym wydarzeniu monarchini złożyła wieniec na Grobie Nieznanego Żołnierza oraz zasadziła dąb w Ogrodzie Saskim, który upamiętnia 400-lecie stołeczności Warszawy.
Aleksander Kwaśniewski wspomina królową i księcia Filipa
Mimo że organizacja wizyty królewskiej nie należała do najprostszych, Aleksander Kwaśniewski bardzo ciepło wspomina spotkanie z Elżbietą II. Ku zaskoczeniu Polaków królowa trzymała się zasad zawartych w protokole i przemówiła do żołnierzy w języku polskim.
Zaimponowała nam profesjonalizmem. Zgodnie z protokołem, po odegraniu hymnu, podczas przechodzenia przed frontem żołnierzy trzeba się zatrzymać i powiedzieć: czołem żołnierze. Królowa trzymała rękawiczki i torebkę. Miała tam ukrytą kartkę z zapisanym transkrypcją powitaniem. Byliśmy pod wrażeniem – wspomina Aleksander Kwaśniewski.
Królowa Elżbieta II w Polsce – wpadka z księciem Filipem
Podczas wizyty Windsorów przez chwilę serca wszystkich biły szybciej. Podczas pobytu w Krakowie monarchini wraz z mężem odwiedziła Wawel, Rynek oraz okolice Kazimierza. W trakcie spaceru doszło do zabawnej wpadki. Królowa zauważyła, że książę Filip zniknął. Ochrona szybko zareagowała i chwilę później okazało się, że książę Edynburga zatrzymał się przy jednym ze stoisk, aby spróbować śliwowicy:
Gdy z królową spacerowaliśmy po krakowskim Rynku, książę gdzieś się zagubił. "Gdzie jest Filip?" – pytała królowa. A on wcześniej na Kazimierzu częstowany był… śliwowicą i zwyczajnie odłączył się od wycieczki – powiedział Aleksander Kwaśniewski w rozmowie z dziennikarzami portalu Na temat.
Niestety to był pierwszy i ostatni raz, gdy królowa była z oficjalną wizytą w Polsce, ponieważ zgodnie z brytyjską zasadą, monarchini nie podróżuje do tego samego kraju dwa razy. Reguła ta nie dotyczy jednak współmałżonka rządzącego. Książę Filip odwiedził naszą ojczyznę dwukrotnie – po raz pierwszy w 1975 roku. Mąż Elżbiety II gościł wówczas na Europejskich Mistrzostwach w Powożeniu, jako prezes federacji europejskiej. Nie tylko otworzył zawody, ale i sam wziął w nich udział.
